W jaki sposób Sygnaliści pomagają chronić środowisko?

Opublikowano: 
16.2.2022 15:21
Ochrona środowiska a dyrektywa o Sygnalistach

Obecnie, ze względu na stale pogarszający się stan przyrody, coraz więcej mówi się o ochronie środowiska. Pojęcie to stanowi zespół idei, środków i działań mających na celu utrzymanie ekosystemów w stanie zapewniającym optymalne warunki życia. Polega ona na zapobieganiu lub przeciwdziałaniu szkodliwym wpływom działalności człowieka. Czy możliwe jest sygnalizowanie naruszeń ochrony środowiska? W jaki sposób Sygnaliści przyczyniają się do zwalczania łamania prawa w tej dziedzinie?

Jakie zgłoszenia są objęte dyrektywą o ochronie Sygnalistów?

W postanowieniach Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 zostały wskazane dziedziny objęte przepisami, w których Sygnaliści mogą zgłaszać naruszenia. Należą do nich:

- usługi, produkty i rynki finansowe,

- zamówienia publiczne,

- zapobieganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,

- bezpieczeństwo produktów i ich zgodności z wymogami,

- bezpieczeństwo transportu,

- bezpieczeństwo żywności i pasz,

- bezpieczeństwo sieci i systemów teleinformatycznych,

- ochrona radiologiczna i bezpieczeństwa jądrowego,

- ochrona środowiska,

- ochrona konsumentów,

- ochrona prywatności i danych osobowych,

- zdrowie publiczne,

- zdrowie i dobrostan zwierząt,

- interesy finansowe Unii Europejskiej,

- rynek wewnętrzny Unii Europejskiej, w tym zasady konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowanie osób prawnych.

Jakie naruszenia środowiska mogą zgłaszać Sygnaliści?

Postanowienia Dyrektywy Unii Europejskiej regulują kwestię ochrony środowiska. W sytuacji, gdy Sygnalista ma uzasadnione podejrzenie o działaniu szkodliwym społecznie, dotyczącym łamania prawa w zakresie środowiska, powinien on niezwłocznie je zgłosić. Osoby mogą sygnalizować naruszenia przeciwko środowisku w sytuacjach, gdy dochodzi do nielegalnego usuwania odpadów niebezpiecznych, wywozu odpadów niebezpiecznych bez zezwolenia kraju, do którego są one wysyłane, usuwania materiałów zawierających azbest w sposób niezgodny z przepisami, nielegalnego przewozu chemikaliów lub prania pieniędzy w zakresie ochrony środowiska.

Jeśli osoba jest świadkiem naruszenia przepisów dotyczących środowiska, powinna natychmiast zgłosić tego typu niezgodną z prawem sytuację. Może skorzystać z systemu do zgłaszania nieprawidłowości Sygnalista, który spełnia wszystkie wymogi prawne dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE). Obowiązkiem Sygnalistów jest poparcie swoich zgłoszeń faktami lub dowodami, w celu uniknięcia fałszywych zawiadomień.

Warto również pamiętać, że osoby, które egzekwują przepisy są chronieni ustawą i nie mogą być podejmowane wobec nich działania odwetowe, do których zalicza się m.in.:

- rozwiązanie stosunku pracy,

- degradację stanowiska,

- odmowa awansu,

- niewypłacanie nadgodzin,

- niezatrudnienie,

- zawieszenie lub przymusowy urlop,

- zmniejszenie wynagrodzenia lub liczby godzin,

- nagła zmiana obowiązków służbowych.

Dlaczego tak istotne jest zgłaszanie naruszeń dotyczących środowiska?

W obecnych czasach, bardzo dużą uwagę przykłada się do kwestii środowiska, a szczególnie jej ochrony. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, pojawiło się wiele zmian klimatycznych, które z pewnością wpłynęły na ludzi oraz ich postrzeganie ekosystemów, w których wszyscy na co dzień funkcjonujemy. Również Unia Europejska zwraca uwagę na to, jak istotną kwestią jest ochrona środowiska i podejmuje działania mające na celu jej zabezpieczenie. Polegają one na zbieraniu dowodów dotyczących przestępstw i nielegalnych działań przeciwko środowisku. Im szybciej naruszenia tego typu będą zgłaszane, tym większa szansa na ich sprawne wykrywanie i zwalczanie.

Podmioty, których działalność podlega przepisom środowiskowym, są zobowiązane do spełnienia wymagań, o których mowa w dyrektywie o ochronie Sygnalistów. Mają oni obowiązek utworzenia kanałów przyjmowania zgłoszeń oraz stworzenia zgodnych z prawem regulaminów i instrukcji. Pracodawca powinien pomóc swoim pracownikom zrozumieć nowe zasady i zawiłości prawne, aby nie wahali się oni sygnalizować problemów oraz naruszeń z zakresu ochrony środowiska.